بالاخره پس از بررسی های فراوان، رایزنی های متعدد و گمانه زنی ها بی پایان، کابینه پیشنهادی رئیس-جمهور چند روز قبل از انقضای مهلت قانونی تقدیم مجلس شورای اسلامی گردید و همان طور که پیش بینی می شد طیف مواضع جامعه و کنشگران محدود به مخالفت سرسختانه تا موافقت مشروط بود. بدین معنا که احتمالاً حتی شخص رئیس جمهور نیز موافق قطعی این مدل چینش نبوده اما محدودیت های قانونی و پاره ای ملاحظات ایشان را ناگزیر به ارائه چنین لیستی نموده است.
میان چهره های شناخته شده کابینه؛ فردی که به عنوان وزیر نفت پیشنهاد شده است شاید از بقیه کم نشان تر باشد. چهره ای که به دلیل درگیری مستمر در مسئولیت های مختلف، کمتر فرصت تبلیغات رسانه ای پیدا کرده است.
محسن پاک نژاد که برای تصدی یکی از کلیدی ترین وزارت خانه ها انتخاب شده است دارای چه سابقه ای است و چطور می توان به قدرت او در بازگرداندن صنعت نفت کشور به ریل داشت؟
پاسخ به این سوال، در کنار بررسی اولویت ها و کمبودهای امروز صنعت نفت می تواند ابهامات مربوط به میزان توانمندی و احتمال موفقت این مدیر نفتی را برطرف سازد.
اکثر کارشناسان اذعان دارند مهم ترین آفت که بزرگ ترین آسیب ها را به دولت سیزدهم و عملکردش وارد نمود؛ فقدان برنامه مدون حتی در قالب برنامه ریزی میان مدت بود. به همین دلیل بود که ایران که در سال ۱۴۰۰ به صادرکننده بنزین تبدیل شده بود ظرف کمتر از چهار سال به واردکننده این فرآورده نفتی تبدیل شد و میزان برداشت گاز کشور ار میدن گازی مثل پارس جنوبی که با قطر برابر شده بود؛ به طور متناسب افزایش نیافت و کشور با ناترازی بزرگ در بخش تولید گاز مواجه گردید.
به نظر می رسد مدیری که در جایگاه وزیر نفت قرار می گیرد می بایست آشنا به مفاهیم و مبانی برنامه ریزی بوده و سراسر عمر وزارتش باید به برنامه ریزی نه عنوان یک تاکتیک که به عنوان یک راهبرد مقید باشد. از این رو سابقه طولانی فعالیت وزیر پیشنهادی در حوزه برنامه ریزی در بخش های مختلف وزارت نفت برگ برنده ای است که در سابقه کاری محسن پاک نژاد عیان است.
مشکل مدیریت بر وزارت نفت صرفاً محدود به برنامه نیست. اساساً منابع نفت و گاز کشور که تحت-عنوان منابع هیدروکربوری شناخته می شوند نیازمند اشراف اطلاعاتی بر ماهیت فنی و کیفی منابع است به طوری که این اشراف منجر به نظارت حداکثری و موثر بر اعمال حق حاکمیت و مالکیت عمومی بر منابع نفتی کشور شود. لذا آشنایی با مبانی اساسی تدوین سیاستها و برنامه ریزی راهبردی در حوزه اکتشاف، حفاری، توسعه، تولید و ازدیاد برداشت از منابع هدیدروکربوری از الزامات تصدی وزارت نفت است که به نظر می رسد با توجه به عقبه اجرایی موثر؛ این مدیر پیشنهادی رئیسجمهور انتخابی مناسب در این شرایط باشد.
سابقه مدیریتی محسن پاک نژاد در شرکت بازرگانی نفت ایران (نیکو) با توجه به موقعیت این شرکت در شرایط ریسک پذیر عملیات بازرگانی نفت کشور، از این مدیر نفتی، چهره ای ساخته که بتوان انتظار داشت با حضور وی دغدغه های مربوط به حوزه صادرات نفت در شرایط تحریم تا حدی برطرف شده و با انتصابات به جا در مجموعه شرکت ملی نفت ایران، مدیریت امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران که از کلیدی ترین مدیریت های آن وزرات خانه است را احیا و با تکیه به نیروی انسانی متخصص آن مجموعه بار سنگین عملیات بازاریابی و فروش نفت را به واحد متولی آن منتقل نماید تا از این طریق موجب ارتقاء منافع کشور در بخش صادرات نفت گردد.
جنبه بسیار مهم دیگر از ویژگی های افراد متخصص که کاندید پیشنهاد به عنوان وزیر هستند، بعد مقبولیت ایشان بین کارکنان و بدنه سازمان ها است. در مورد محسن پاک نژاد طی مدت کوتاهی که از انتشار خبر احتمال وزارت او بر نفت می گذرد، واکنش های متفاوتی ایجاد شده که عمدتاً ناظر بر پذیرش و تائید صلاحیت مدیریتی و توان ایجاد تفاهم و تعامل بین مدیران و بدنه عملیاتی صنعت نفت کشور است. موضوعی که در وزارت خانه های فنی و عملیاتی با سختی کار بالا از ضروریات در مشی مدیریتی وزیر است.
واقعیت این است که نظر مثبت روی جوانان از هر جنبه باارزش و قابل تقدیر است و با توجه به سن و سال گزینه پیشنهادی وزارت نفت، به نظر می رسد انحراف عمده ای از وعده تیم راهبری رئیس جمهور وجود ندارد و به هرحال اگرچه فعالیت به¬عنوان مدیر برنامه ریزی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، مدیر برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران، معاونت وزیر نفت در نظارت بر منابع هیدروکربوری، مدیریت در طرح های توسعه میادین گازی، مدیریت نظارت بر صادرات و مبادلات مواد نفتی، مدیریت در عالی ترین سطح در شرکت بازرگانی نفت ایران، قدری از قدرت جوانی این گزینه پیشنهادی مسعود پزشکیان کاسته اما کفه ترازوی تجربه مدیریتی و اجرایی او در بخش عملیاتی و ستادی نفت را به¬طور قابل قبولی سنگین کرده است.
با توجه به جمیع جوانب؛ بسیاری از فعالان بی طرف حوزه نفت و گاز گزینه پیشنهادی وزارت نفت را انتخابی مقبول و توام با خوش بینی نسبت به کارکردش ارزیابی می کنند و امیدوارند دفاعیات مستدل و برنامه های عملیاتی ایشان که به مجلس شورای اسلامی ارائه می گردد؛ مخالفان منصف را نیز به مدافعان مدیریت او در وزارت نفت تبدیل کند و نویدبخش تغییر رویکرد منفعلانه این صنعت به رویکرد فعالانه باشد.
